روشهای روغن گیری
امروزه استفاده از روغنهای گیاهی همچون گذشته بسیار رواج پیدا کرده است؛ در گذشته از خواص روغنهای گیاهی برای درمان برخی از بیماریهای استخوانی، پوستی، درمان زخمها، گوش درد، سرماخوردگی و… استفاده می شده است. روغن گیری در گذشته در خانه انجام میشده اما امروزه این فرایند تغییراتی به همراه داشته است.
در آن زمان استفاده از برخی روغنها مانند: روغن گل سرخ، آرگان، پسته و… تنها مختص افراد ثروتمند درباریان بوده؛ و این نکته به دلیل قیمت بالا و خواص دارویی روغنهای گیاهی در گذشته بوده؛ در آن زمان از این مایع برای افزایش زیبایی و جوانسازی پوست استفاده میشده و ارزش یک شیشه روغن برابر با یک کیسه طلا بوده است!
امروزه استفاده از لوازم آرایشی و بهداشتی و استفاده از روغنهای پخت و پز مانند روغنهای آفتابگردان جایگزین روغنهای گیاهی شده است.
لوازم آرایشی و بهداشتی عوارض جانبی زیادی برای پوست در طولانی مدت دارد؛ و البته روغنهای آشپزی هم مواد افزودنی شیمیایی دارند که به هیچ عنوان صددرصد خالص نیستند. پیشنهاد من به شما این است که برای سلامتی و زیبایی بیشتر از فواید روغن گیاهان غافل نشوید و اگر قصد خرید روغن گیاهی را دارید با اطمینان یک روغن طبیعی از فروشگاه مطمئن خریداری کنید. در ادامه به بررسی طرز روغن گرفتن گیاهان، تفاوت روشهای روغن گیری به روش سنتی و روغن گیری در منزل خواهیم پرداخت.
خلاصه:
روغنهای گیاهی به دلیل داشتن خواص درمانی برای درمان جای زخم و درمان سریع زخم استفاده میشود. روغنهای گیاهی در گذشته از قیمت بالایی داشتند و درباریان برای زیبایی و جوانسازی پوست از آنها استفاده میکردند.
روش روغن گیری صنعتی و جدید
دستگاههای روغن گیری اندارههای مختلفی دارند و از دستگاه روغن گیری خانگی گرفته تا کارخانهای، مکانیزم مشابهی برای گرفتن روغن گیاهان دارند. این دستگاهها برای تهیه روغن از دانه بادام، کنجد، هسته انگور، انار، فندق و… کاربرد دارند. روند روغن گیری به این صورت است که دانهها با چرخیدن یک پیچ، تحت فشار زیاد (گرم یا سرد) قرار میگیرند و از طریق سوراخهایی، روغن به دست آمده از دستگاه خارج میشود.
دستگاه پرس گرم کارخانهای
در روشهای روغن گیری جدید و صنعتی روغن گیری تحت دما و فشار بالا، به وسیله دستگاههای مکانیزه انجام میشود. روش روغن گیری با دستگاه پرس گرم برای تولید انبوه و در اکثر مواقع در کارخانههای بزرگ صنعتی از آن استفاده میشود. برای مثال تهیه روغنهای ذرت و آفتابگردان، به این روش تهیه میشود.
روش روغن گیری با دستگاه پرس گرم کارخانهای
روغن گیری با پرس گرم، برای تهیه روغن به این روش دانه پوست کنده شده یا گوشت میوه را بعد از شستشو داخل دستگاه پرس گرم میریزند. در این روش دمای مواد اولیه به حداقل 100 درجه میرسد و بعد از دماگیری دستگاه، مواد اولیه تحت فشار بالایی توسط پرس دستگاه قرار میگیرند. در این روش روغن بیشتری از گیاه به دست میآید؛ اما حقیقت امر این است که در روش روغن گیری پرس گرم، بسیاری از خواص مواد اولیه یا گیاه از بین میرود و تنها چربی به حالت مایع باقی میماند. انتخاب این روش برای تولید کنندگان در تولید انبوه بسیار به صرف و مناسب است و باعث می شود تا قیمت تمام شده روغن در حجم بالا بر آنان به صرفهتر باشد.
بسیاری از گیاهان فوایدی دارند که اگر در گرمای زیاد قرار بگیرند فواید خود را از دست میدهند؛ این نکته به این معنی است که روغنهایی که به این روش تهیه میشوند، فواید زیادی ندارند و در برخی شرایط عوارض و مضراتی برای سلامتی و زیبایی شما دارند.
در روش روغن گیری با پرس گرم روغن مجددا تصفیه میشود. پس بهتر است از خرید انواع روغنهای گیاهی و روش تهیه آن برای استفاده در امور آرایشی و دارویی از روش تهیه آن مطلع باشید.
خلاصه:
روغن گیری به وسیله دستگاه پرس گرم در اکثر مواقع برای تولید انبوه در کارخانهها استفاده میشود. روغنهای تهیه شده با این دستگاه به دلیل حرارت دیدن در فرایند خواص و فواید خود را از دست خواهند داد. استفاده از دستگاه پرس گرم برای تولیدکنندگان به صرفه است.
تهیه روغن به وسیله دستگاه پرس سرد
روغن گیری با دستگاه پرس سرد در حال حاضر بهترین روش روغن گیری است؛ در این روش خواص گیاه اولیه کاملا حفظ میشود و قیمت نهایی آن برای تولید کننده و مصرف کننده در حد تعادل و به صرفه است. قیمت روغنهای تهیه شده با دستگاه پرس سرد در مقایسه با روش به وسیله پرس گرم تولید میشود، گرانتر است. استفاده از دستگاه پرس سرد برای تولید انبوه و در کارخانهها کمتر استفاده میشود.
در این روش حرارت بالا حذف شده و روغن تحت دمای پایین به دست میآید. این روش قدمت کمی دارد و یک روش جدید برای روغن گیری است. روغنی که به روش پرس سرد به دست میآید روشغن بکر یا virgin oil میگویند. چون در این روش روغن تمامهی خواص دانه را حفظ میکند و کیفیت آن بالا است. روغنهایی که با این روش تهیه میشوند برای مصرف خوراکی و موضعی مناسب هستند و سطح سلامت جامعه را ارتقا میدهند.
روغن گیری با دستگاه پرس سرد به دو نوع است.
در روش اول روغن گیری با دستگاه پرس سرد دمای مواد اولیه به ۵۰ درجه میرسد سپس مواد اولیه تحت فشار و پرس قرار میگیرد؛ بعد از پرس روغن طبیعی و کاملا آماده از خروجی دستگاه خارج میشود.
در این روش روغن کمتری از دانه گرفته میشود اما روغن به دست آمده، به دلیل تهیه شدن در دمای پایین، تمام خواص گیاه اصلی را دارند و به عنوان یک روغن طبیعی مورد استفاده قرار میگیرد.
در روش دوم روغن گیری با پرس سرد از دستگاههای جدیدتری استفاده میشود . این دستگاهها در مقایسه با دستگاههای قدیمی مقداری گرانتر است اما روغن سالمتری را به شما ارائه خواهد داد.
اگر روغنی تهیه میکنید که با استفاده از این دستگاه تهیه شده است بدانید که میزان سلامت آن بسیار بالاست و نه تنها تمام فواید روغن گیاهی در آن حفظ شده است، بلکه هیچ چگونه عوارضی ندارد.
در این روش مواد اولیه که همان گیاه، دانه، مغز و یا گوشت میوه است داخل دستگاه ریخته میشود. مواد اولیه بعد از آنکه به دمای ۴۰ درجه میرسد تحت فشار و پرس زیاد دستگاه قرار میگیرند و کاملاً له میشوند و در این حالت از خروجی دستگاه روغن طبیعی خارج میشود. این روغن نیازی به تصفیه مجدد برای استفاده در ماساژ، ندارد.
روغن به دست آمده از دستگاههای پرس سرد بسیار مرغوب و با کیفیت است. روغن رنگ شفاف و حالتی کشسانی مانند روغن تصفیه شده دارد. باید بدانید بهترین روش روغن گیری بادام استفاده از پرس سرد است.
خلاصه:
استفاده از دستگاه پرس سرد، رایجترین روش روغن گیری در حال حاضر است. روغنگیری با این روش تمام خواص گیاه و روغن را حفظ میکند، قیمت تمام شده این روغن با توجه به خواص و محصول نهایی بسیار به صرفه برای تولید کننده و مصرف کننده است.
روغن گیری به روش سنتی
روغن گیری به روش سنتی در گذشته مورد استفاده قرار میگرفته؛ اما در حال حاضر برخی از تولیدکنندگان برخی از روغنهای گیاهی خود را به درخواست مشتری به روش سنتی تهیه میکنند. در این روغن روش به دست آمده برای خوردن مناسب نیست چون ممکن است وسایل و اشیایی که با آن روغن را تهیه میکنند استرلیزه نباشد.
در روش روغن گیری به روش سنتی از دستگاههای دست ساز و بزرگی که شباهت بسیار زیادی به آسیابهای سنگی دارد استفاده میشود.
برای مثال برای تهیه روغن کنجد، دانههای کنجد را کاملاً شسته و در داخل این آسیاب میریزند؛ چرخیدن چرخ آسیاب به مرور زمان باعث له شدن کنجد یا دانههای دیگر میشود و مواد اولیه حالت خمیری شکل به خود میگیرند. در مرحله بعد خمیر به دست آمده را در داخل مخزنی شبیه به سطل استوانهای شکل که روی بدنه آن مخزن سوراخهای زیادی وجود دارد، میریزند. در مرحله بعد روی خمیر را با شیء سنگین، شبیه به سنگ آسیب، که به یک اهرام متصل است، قرارمیدهند و به وسیله اهرم فشار را روی خمیر کنجد بیشتر و بیشتر میکنند تا روغنی از سوراخهای ریز روی مخزن خارج شود.
بعد از این اتفاق روغن به دست آمده را از صافی رد میکنند تا تفالههای آن از مایع روغن جدا شود.
روغن بدست آمده از این روش صددرصد طبیعی و خالص است. توجه داشته باشید که این روغن به هیچ عنوان خوراکی نیست چون موارد لازم برای میکروبزدایی روی آن انجام نشده است و بهتر است از روغنهایی که به این تهیه می شوند برای ماساژ پوست استفاده کنید.
قبل از ماساژ انواع روغنها، روی تمامی نواحی پوست، چند قطره از آن را روی پوست ساعد دست خود امتحان کنید و بعد از ۲۴ ساعت اگر دچار خارش التهاب و… نشدید با خیال راحت از این روغن روی نواحی خارجی بدن و پوست، به صورت عمده، استفاده کنید.
قیمت روغنهایی که به روش سنتی تهیه میشوند، در مقایسه با دیگر روغنها نسبتاً بالاست و این نکته به دلیل آن است که روغن اصلی گیاه به هیچ عنوان دستخوش تغییر نشده است، به علاوه نکته دیگری که باعث بالا بودن قیمت این روغنها میشود، آن است که برای تهیه این روغن تولیدکننده یا کارگرانی که روغن گیری میکنند زحمت و زمان زیادی را برای تهیه مقدار کمی روغن صرف میکنند.
این روش از روغنگیری به روش سنتی که درباره آن صحبت کردیم، برای تهیه برخی از دانهها مانند: زیتون کنجد و یا برخی دیگر از گیاهان مورد استفاده قرار گرفته است و دو روش دیگر برای تهیه روغن به روش سنتی وجود دارد.
برای مثال برای تهیه روغن نارگیل به روش خانگی گوشت نارگیل را بعد از رنده شدن و مخلوط کردن با مقداری آب و چند قطره روغن روغن فندق، 10 ساعت کنار میگذارند سپس تفاله نارگیل را از آب و روغن جدا کرده و آب آن را به مدت ۲۴ ساعت مجدداً در کناری بگذارید. بعد از 24 ساعت یک لایهی کرم مانند و جامد روی آب شکل میگیرد. لایه جامد و کرم مانند را با احتیاط جدا کرده و بقیه آب نارگیل را دور بریزیم. بخش خمیری شکل یا کرمی شکل را در تابه قرار دهید و اجازه دهید تا به مدت 1 ساعت روی اجاق گرم شود. در طول یک ساعت به صورت مداوم این مایع را هم بزنید. روغن به دست آمده را از صافی رد کنید. بعد از خنک شدن میتوانید از آن استفاده کنید.
خلاصه:
روغن گیری به روش سنتی در گذشته انجام میشده. مصرف روغنهای خوراکی تهیه شده با این روش توصیه نمیشود و روشهای تهیه روغن سنتی با توجه به مواد اولیه و نوع گیاه آن متفاوت است.
روغن گیری در منزل
روشی که قصد داریم درباره آن صحبت کنیم در اکثر مواقع برای تهیه روغن آجیل و روغن مغزیجات مانند: روغن بادام، روغن بادام تلخ، روغن پسته فندوق و… غیره استفاده میشود. برای گرفتن روغن دانهها در خانه از دو روش می توانید استفاده کنید.
مقدار ۱۰۰ گرم بادام یا پسته داخل تابه روحی بریزید بر روی اجاق قرار دهید؛ دانهها را تا مرز برشته شدن تفت بدهید، زمانی که تقریباً برشته شدند سپس آنها را در داخل یک آسیاب برقی بریزید. میتوانید از گوشتکوب برقی برای آسیاب دانهها استفاده کنید تا به حالت خمیری شکل در بیایند سپس آن را در یک پارچه نازک بریزید و با تمام قدرت خود چندین بار فشار دهید روغن به دست آمده یک روغن طبیعی و خانگی هست.
روش دیگری برای تهیه روغن وجود دارد اما این روش به شما روغن ۱۰۰% خالص نمیدهد این روش سادهتر است.
۱۰۰ گرم بادام یا پسته را در داخل آب بگذارید، هرچه زمان بیشتری در آب باشد بهتر است، بعد از خیس شدن بادامها پوست آنها را بکنید و در داخل مخلوطکن یا با گوشتکوب برقی آن را کاملاً خمیر کنید به اندازهای که خمیر حالت چسبناکی به خود بگیرد. در این روش اگر قصد دارید تا بادام شیرین را تهیه کنید توجه داشته باشید که نباید آسیاب کن شما داغ شود چون باعث تلخ شدن بادام خواهد شد؛ در مرحله آخر مایع خمیری به دست آمده. آن را در داخل یک پارچه نازک بریزید و مانند روش قبلی چندین بار فشار دهید. مایع به دست آمده بعد از فشار خمیر را به عنوان روغن استفاده کنید. اما توجه داشته باشید که در این روش روغن خالصی به دست نمیآید. توجه داشته باشید در روش خانگی چون فشار برای روغنگیری ضعیف است از هر 100 گرم گیاه نزدیک به 10 میل روغن به دست میآید.
سخن پایانی
استفاده از خواص روغنهای گیاهی برای حفظ سلامتی و زیبایی طبیعی صورت و بدن، درحال حاضر بسیار رواج پیدا کرده است.
روغن های گیاهی یک معجزهگر فوقالعاده برای پوست و مو و به طور کلی سلامت تمام بدن شماست؛ برای تشخیص روغن گیاهی اصل برخی راهکارها راهنمای شما هستند. توجه داشته باشید زمانی که به صورت آماده این روغنها را تهیه میکنید، نباید هیچ مواد افزودنی مانند آب، ماده معطر یا حتی مواد نگهدارنده داشته باشند مگر به عنوان حلال برای اسپری شدن راحتتر. این روغنها آبکی و شل نیست و بافت نرم و کشسانی دارند. برای از بین نرفتن خواص آنها، روغن را در در بطری تیره نگهداری کنید.
فروشگاه آنلاین ریوک ارائه دهنده محصولات ارگانیک در ایران و صادر کننده انواع محصولات گیاهی و فراودههای آن به کشورهای خاورمیانه و حوزه خلیج فارس است، هدف ریوک افزایش سطح کیفی محصولات غذایی موجود در بازار به اندازه استانداردهای بینالمللی است. افزایش ارزش غذایی مصرفی برابر با سلامت و تندرستی بیشتر و جامعه پرنشاطتر خواهد شد.