خواص روغن رزهیپ

رزهیپ شبه میوه‌ای از تیره رزا و خانواده Rosacea است که خواستگاه آن به اروپا، خاورمیانه، آسیا و آمریکای شمالی برمی‌گردد. این شبه میوه و روغن حاصل از آن دارای خواص درمانی بسیار زیادی است. با توجه به اینکه اطلاعات محدودی از خواص روغن رزهیپ و فواید استفاده از آن موجود است، این مقاله به این مبحث مهم اختصاص یافته است.

رزهیپ چیست؟

قبل از پرداختن به خواص روغن رزهیپ لازم است معرفی اجمالی از این گیاه صورت گیرد. قسمت گرد گل رز که در زیر گلبرگ‌ها واقع شده است را رزهیپ می‌گویند. این بخش محل نگهداری دانه‌های گیاه رز است. خواص درمانی و ارزش غذایی بالای رزهیپ به وجود ترکیبات فعال زیستی آن برمی‌گردد. این ترکیبات موجب شده است که این شبه میوه به یک ماده مغذی برای تغذیه و یک داوری مناسب برای درمان بسیاری از بیماری‌ها تبدیل شود. رزهیپ به واسطه داشتن ترکیباتی همچون پلی‌فنولها، ویتامین E، ویتامین B، ویتامین C و کاروتنوئیدهای به یک آنتی‌اکسیدانی قوی تبدیل شده است. همچنین این شبه میوه غنی از انواع آنتی میکروب‌ها است. به همین دلیل بسیاری آن را به عنوان یک گیاه ضد التهاب، ضد دیابت و ضد سرطان می‌شناسند. برخی از فلاونوئیدها و اسیدهای چرب موجود در طبیعت تنها در دانه‌های رزهیپ یافت می‌شوند. از اینرو از پوسته و دانه‌های این گیاه پودرهایی با خواص درمانی بالا تهیه می‌شود.

آشنایی با انواع مختلف رزهیپ

رزهیپ دارای پنج گونه متفاوت با خواص درمانی یکسان است. این پنج گونه عبارتند از:

ü گل رز کانینا
ü گل رز آرونسیس
ü گل رز روبیژینوزا
ü گل رز سوزنی
ü گل سرخ

خواص درمانی رزهیپ

آنچه موجب افزایش خواص روغن رزهیپ شده است، ترکیبات منحصربفرد گیاه رزهیپ است. در بسیاری از کشورهای جهان از رزهیپ خشک شده و دانه‌های آن در ترکیبات داروهای مختلف استفاده می‌شود. رزهیپ تازه نیز مملو از ویتامین سی است. وجود این ویتامین در کنار سایر ترکیبات مغذی این شبه میوه، موجب شده است که این گیاه دارای خواص درمانی به شرح زیر باشد:

افراد مبتلا به آرتروز از سفتی بیش از اندازه مفاصل رنج می‌برند. مصرف روغن رزهیپ موجب کاهش سفتی مفاصل و درد حاصل از آن می‌شود. همچنین این گیاه انتخاب مناسبی برای کسانی است که جراحی مفاصل کرده‌اند.
خاصیت ضد التهابی گیاه رزهیپ موجب از بین رفتن التهاب مفاصل و کاهش درد می‌شود. همچنین مخاط دستگاه گوارش با عصاره این ماده سازگاری بیشتری از داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی دارد.
بانوانی که تازه سزارین کرده‌اند بهتر است از رزهیپ برای کاهش درد خود استفاده کنند. همچنین این گیاه به کاهش درد قاعدگی نیز کمک می‌کند.
بهبود کیفیت پوست و کاهش چین و چروک ناشی از پیری از دیگر خواص مصرف رزهیپ است.
مصرف دانه رزهیپ منجر به کاهش چربی بدن و شاخص توده بدنی می‌شود. به همین دلیل بسیاری برای کاهش وزن به استفاده از این گیاه روی می‌آورند.

علاوه بر موارد ذکر شده، مصرف رزهیپ به درمان بیماری‌های دیگری همچون سرطان، سرماخوردگی، دیابت، اسهال، بزرگ شدن پروستات، آنفولانزا (آنفلوآنزا)، نقرس، فشار خون بالا و … به واسطه تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.

فواید روغن رزهیپ به وجود دو ویتامین مهم و حیاتی سی و آ برمی‌گردد. همچنین این ماده سرشار از اسیدهای چرب ضروری همچون اسید اولئیک، اسید پالمیتیک، اسید لینولئیک و اسید لینولنیک اسید است. اسید لینولئیک و آلفا لینولئیک موجود در این روغن موجب تبدیل شدن آن به یک منبع قوی از ویتامین F شده است.

موارد ذکر شده روغن رزهیپ را به یک دارو و مکمل غذایی مناسب تبدیل کرده است. بسیاری از محققان مطالعات جامعی در خصوص اثرات درمانی روغن رزهیپ انجام داده‌اند که همه‌ی آنها تایید کننده اثرات مثبت آن بر سلامت پوست است. علاوه بر این روغن رزهیپ سرشار از رادیکال‌های آزاد است که به آن نقش آنتی اکسیدانی بخشیده است. به همین دلیل این روغن به دارویی موثر برای درمان ناراحتی‌های گوارشی اعم از اختلالات معده، تقویت اسید معده و جلوگیری از زخم معده تبدیل شده است. همچنین از آن می‌توان برای درمان اسهال، رفع یبوست، ناراحتی‌های کلیوی، رفع تشنگی، افزایش جریان خون در اندام‌ها، رفع اسپاسم معده و تنظیم اسید معده استفاده کرد. از دیگر خواص روغن رزهیپ می‌توان به اثرات درمانی آن برای بیماریی‌هایی همچون سنگ کیسه صفرا، بیماری‌های کیسه صفرا، اختلالات دستگاه ادراری و کلیوی اشاره کرد.

فواید روغن رزهیپ

افزایش شادابی پوست به واسطه وجود ویتامین سی و لیکوپن
برطرف کننده التهاب زانو مبتلایان به آرتروز
قابل استفاده در رایحه درمانی به منظور کاهش استرس
موثر در پاسخ‌های خودکار بدن همچون فشار خون سیستولیک، اشباع اکسیژن خون و میزان تنفس

عوارض روغن رزهیپ

عوارض روغن رزهیپ می‌تواند به واکنش‌های آلرژیک حاصل از آن محدود شود. در بدن برخی از افراد حساسیت به روغن رزهیپ خود را به صورت کهیر، مشکل در تنفس، ضربان قلب سریع، سرگیجه، خارش و آبریزش چشم و… نشان می‌دهد. از اینرو در جهت جلوگیری از آسیب‌های حاصل از عوارض احتمالی این روغن بهتر است قبل از استفاده تست پوستی انجام شود. این تست به این صورت است که این روغن به بخش‌هایی از بدن همچون مچ دست، آرنج یا خط فک مالیده می‌شود. بعد از 24 ساعت اگر نواحی مذکور دچار سوزش شد بهتر است پوست شسته و استفاده از روغن متوقف شود. در غیر این صورت می‌توان از خواص روغن رزهیپ بهره برد.

سخن پایانی

گیاه رزهیپ سرشار از ویتامین‌ها، اسیدهای چرب ضروری و آنتی اکسیدان‌های مفید برای بدن است. به همین دلیل روغن حاصل از این گیاه خواص درمانی بسیاری یافته است. محققین بر این عقیده‌اند که استفاده مستمر از روغن رزهیپ موجب بهبود کیفیت پوست و برطرف شدن بسیاری از مشکلات پوستی همچون چین و چروک، جای زخم و… می‌شود. همچنین این روغن میزان کلاژن‌سازی پوست را افزایش می‌دهد و از این طریق مانع از پیری زودرس می‌شود. به همین دلیل از این روغن در ساخت کرم‌های ضد پیری و جوان کننده استفاده می‌شود. علاوه بر موارد ذکر شده از روغن رزهیپ می‌توان در ماساژ درمانی و رایحه درمانی نیز استفاده کرد. لازم به ذکر است مصرف رزهیپ یا روغن آن به درمان سرطان، مشکلات کلیوی، بیماری‌های دستگاه گوارش، بیماری‌های کیسه صفرا و… کمک می‌کند.