کهیر یک برجستگی قرمز رنگ است که خود را با خارش، التهاب و سوزش نشان میدهد. کهیر میتواند پوست کل بدن را تحت تاثیر قرار دهد. با توجه به اینکه این بیماری پوستی با درد و خارش همراه است، لازم است عموم مردم اطلاعات جامعی در خصوص علت وقوع، روشهای پیشگیری و شیوههای درمان آن داشته باشند.
انواع کهیر پوستی
عوامل مختلفی میتواند منجر به کهیر شود که در زیر به برخی از آنها اشاره میشود.
1– کهیر ناشی از مواد آلرژیزا :
در بسیاری از مواقع کهیر به علت آلرژی داشتن بدن به یک محرک بیرونی ایجاد میشود. بدن در مواجه با ماده آلرژن، پروتئینی به نام هیستامین آزاد میکند. این پروتئین باعث میشود که از مویرگ مایعی نشت کند که این مایع در زیر پوست جمع میشود و خود را به شکل یک راش ملتهب نشان میدهد. هر فردی ممکن است به یک ماده بخصوصی حساسیت داشته باشد اما به طور کلی موارد زیر در دسته مواد آلرژیزا قرار دارند:
- بعضی از آنتیبیوتیکها
- ü داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (مانند آسپرین)
- داروهای فشار خون
- برخی مواد خوراکی همچون آجیل، تخممرغ، غذاهای دریایی و …
- برخی میوهها همچون کیوی، موز، شاه بلوط و انبه
- برخی از گیاهان مانند گزنه، پیچک سمی و بلوط سمی
- ادویهجات و افزودنیهای غذایی
- برخی از ترکیبات لوازم آرایشی و بهداشتی
- موادی لاتکسی
2-کهیر ناشی از محرک فیزیکی
گاهی قرار گیری در شرایط نامساعد یا در معرض یک محرک فیزیکی میتواند منجر به کهیر شود. از جمله این عوامل فیزیکی میتوان به دمای بسیار بالا یا بسیار پایین اشاره کرد. همچنین قرار گیری در معرض موارد زیر نیز میتواند منجر به بروز این بیماری شود:
- نور خورشید
- خارش یا مالیدن بیش از اندازه پوست
- پوشیدن کمربند سفت یا لباس تنگ
- افزایش دمای بدن در اثر دوش آب گرم، اضطراب یا ورزش
- تعریق بیش از اندازه
- فشار عصبی و استرس زیاد
- استفاده از دستگاههای لیزر یا سولار
3-کهیر ناشی از بیماری زمینهای
برخی از بیماریها به صورت مستقیم و غیرمستقیم منجر به کهیر میشوند. در واقع بیماریهایی که التهاب رگهای خونی را در پی دارند ممکن است خود را با این ضایعه پوستی نشان دهند. از جمله این بیماریها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آنفولانزا
- سرماخوردگی
- تب
- هپاتیت نوع ب
- عفونت دستگاه ادراری
- ü گلودرد استرپتوکوکی
- انگلهای رودهای همچون ژیاردیا لامبلیا
- کم کاری تیروئید
- بیماریهای خودایمنی
- آرتریت روماتوئید
- لوپوس
- سندروم شوگرن
- ü بیماری سلیاک
- ü دیابت نوع یک
4-کهیر بارداری
برخی از زنان در دوران بارداری خود، کهیر را تجربه میکنند. علت آن میتواند به کشیده شدن پوست شکم و ترشح آنتیژنها برگردد. افزایش آنتیژنها منجر به التهاب، قرمزی، خارش و سوزش پوست میشود.
5-کهیر مزمن
طول دوره درمان کهیر حدود 6 هفته است اما اگر بیشتر از مدت مذکور روی پوست باقی بماند میتوان نتیجه گرفت که این بیماری از نوع مزمن است. درمان این نوع از کهیر باید تحت نظر پزشک متخصص صورت گیرد. ممکن است ماهها و سالها نیز درمان آن طول بکشد. کهیر مزمن دارای دو نوع القایی و خودبهخودی است. کهیر القایی در اثر عامل تحریک کننده ایجاد میشود اما خودبهخودی هیچ دلیل مشخصی ندارد.
روش تشخیص کهیر پوستی
برای تشخیص راحت کهیر لازم است شناخت کلی از نشانههای آن وجود داشته باشد. این بیماری خود را با علائم زیر نشان میدهد:
- در تمامی نواحی بدن امکان بروز آن وجود دارد.
- به شکل یک ضایعه پوستی برجسته است.
- به صورت تکی ظاهر نمیشود و ضایعات آن گروهی است.
- ضایعات حاصل از این بیماری با خارش همراه است.
- خود را با ایجاد راشهایی به رنگ صورتی، قرمز یا همرنگ پوست نشان میدهد.
- گاهی نمود لکههای ریز یا خطوط نازک و برجسته نیز میتواند نشانه نمود آن باشد.
برجستگیهای حاصل از کهیر بعد از 24 ساعت محو میشوند اما این امکان وجود دارد که راشهای جدیدی ظاهر شوند. طول مدت این بیماری بسته به علت به وجود آمدن آن متفاوت است. به طور مثال اگر ناشی از آلرژی به مادهای همچون لاتکس باشد، 10 الی 60 دقیقه بعد از تماس با ماده آلرژن ظاهر میشود و به مدت 24 ساعت نیز روی پوست باقی میماند. اگر ناشی از آلرژی غذایی باشد، یک ساعت بعد از مصرف ماده غذایی ظاهر و 12 الی 24 ساعت بعد ناپدید میشود. کهیر حاصل از آلرژی به دارو ممکن است خود را بلافاصله نشان ندهد. گاهی بعد از سالها استفاده از یک دارو، بدن به آن آلرژی پیدا میکند و تا چندین روز نیز روی پوست باقی میماند. کهیر مزمن نیز تا ماهها یا سالها روی پوست باقی خواهند ماند.
لازم به ذکر است افراد مبتلا به کهیر در معرض ابتلا به یک بیماری آنافیلاکسی که یک بیماری عفونی خطرناک است قرار دارند. در این بیماری زبان، گلو و صورت متورم میشود. از طرف دیگر چشمها سیاهی میرود و سرعت ضربان قلب افزایش مییابد. ازاینرو در صورت بروز کهیر و نمایان شدن علائم ذکر شده لازم است مراجعه به پزشک در اولویت قرار گیرد.
روش پیشگیری از کهیر پوستی
اگر فردی به کهیر مبتلا شده است در وهله اول باید علت بروز این بیماری را پیدا کند. در این صورت میتواند با دوری از عامل آلرژیزا از بروز این بیماری پوستی جلوگیری کند. از طرف دیگر با رعایت چند نکته ساده میتوان از بروز این بیماری پوستی جلوگیری کرد:
- بهتر است از مواد شوینده و کرمهای بدون عطر و ملایم استفاده شود. همچین توصیه میشود به جای برخی از کرمها از روغنهای گیاهی بدون مواد افزودنی استفاده شود.
- تمامی عوامل محرکی که برای شما حساسیتزا هستند را ثبت و از آنها دوری کنید. اگر در دسته افراد حساس قرار دارید بهتر است از تماس یا خوردن مواد حساسیتزا خودداری کنید.
- در هنگام مصرف دارو، احتمال تداخل دارویی را در نظر بگیرید و سعی کنید در این خصوص با پزشک خود مشورت کنید.
- یکی از مهمترین دلایل کهیر، استرس و فشار عصبی است. با استفاده از مدیتیشن و سایر روشهای مشابه از حجم استرس خود بکاهید. استرس منشا بسیاری از بیماریها است پس باید به درستی آن را مدیریت کرد.
درمان خانگی کهیر پوستی
کهیر در بسیاری از مواقع به خودی خود برطرف میشود. با این وجود استفاده از داروهای شیمیایی و درمانهای خانگی به روند بهبود آن سرعت میبخشد. در ادامه به چند روش متداول درمان خانگی کهیر پوستی اشاره میشود:
- آلوورا یک داروی مناسب برای کهیر است. این گیاه پرخاصیت دارای خاصیت ضد التهابی و ضد خارش است. بهتر است شب ژل آن را روی راشها قرار دهید و فردا صبح آن را بشویید.
- کمپرس آب سرد به رفع سوزش و از بین بردن کهیر کمک میکند. بهتر است به مدت ده دقیقه تکه های یخ پیچیده شده در دستمال یا پارچه را روی پوست خود قرار دهید تا معجزه آن را ببینید.
- برخی از روغن های گیاهی مانند روغن نارگیل خاصیت ضد التهابی و ضد درد دارد به همین دلیل استفاده از آن موجب کاهش سوزش و خارش حاصل از کهیر میشود. کافیست روغن نارگیل را روی برجستگیهای پوست خود بمالید و بعد از 20 دقیقه بشویید.
- جوش شیرین خارش و سوزش پوست را کاهش میدهد. جوش شیرین را با آب مخلوط و خمیری تهیه کنید. سپس خمیر حاصل را به مدت ده دقیقه روی راشهای حاصل از کهیر قرار دهید.
- روغن درخت چای به واسطه خاصیت ضد باکتریایی و ضد التهابی خود درمان خانگی مناسبی برای کهیر است. روغن درخت چای را با روغن بادام یا جوجوبا مخلوط و آن را گرم کنید. سپس مخلوط مذکور را روی پوست خود بمالید. بهتر است دو بار در روز این عمل تکرار شود.
در کنار موارد ذکر شده رعایت نکات زیر نیز میتواند درمان کهیر موثر باشد:
- استفاده از لباسهای نخی و گشاد
- پیشگیری از خاراندن
- دوش آب سرد در تابستان
- دوری از اشعه خورشید
- استفاده از لوازم آرایشی- بهداشتی مخصوص پوست حساس