خواص خلال نارنج
استفاده از خواص میوههای خشک از گذشته به دلیل نبودن امکانات کافی برای نگهداری از میوه تازه، رواج داشته است. با مرور زمان میوههای خشک در فصل خود تهیه میشدند تا امکان استفاده از آنها در خارج فصل هم وجود داشته باشد. میوههای خشک رطوبت خیلی کمتری نسبت به میوه تازه دارند و اگر به صورت طبیعی خشک شوند و مواد افزودنی نداشته باشند، خواص میوه تازه را به مقدار زیادی حفظ میکنند. خلال نارنج یا پوست پرتقال از پوست نارنج یا پرتقال به دست میآید. این خوراکی خوشطعم است و هم خواص بسیار زیادی برای سلامتی دارد. ایرانیان از این خشکبار در تهیه انواع خورش، پلو و دسرها، مانند: مربا، کیک و… استفاده میکنند. در ادامه به بررسی خواص خلال نارنج، مضرات و طرز تهیه آن خواهیم پرداخت.
فواید خلال نارنج
به طور کلی میوه پرتقال یا نارنج، طبع سرد و خشکی دارد اما پوست یا خلال نارنج دارای طبع گرم و خشکی است.
به طور کلی خلال نارنج به عنوان یک خوراکی کم کالری و مناسب برای استفاده در انواع رژیمهای غذایی لاغری و سلامت است. پرتقال یا نارنج سرشار از پتاسیم و ویتامین C هستند؛ و برای حفظ ایمنی بدن در برابر ویروسها و بیماری بسیار موثر است.
نارنج از مرکبات محبوب، به دلیل داشتن ویتامین C، در فصل زمستان شناخته شده است. پرتقال حاوی طیف وسیعی از ترکیبات و مواد مفید دیگر مانند، آنتیاکسیدانها است که باعث کاهش التهابهای داخلی و خارجی میشوند و در برابر بیماری مقاومت میکنند.
از خواص خلال نارنج میتوان به نشاطآوری آن اشاره کرد.
ارزش غذایی نارنج
هر ۶۰ گرم یا ۱ عدد نارنج ۱۴ کالری انرژی وجود دارد. نارنج میوههای کمکالری بوده و پیشنهاد خوبی برای افزایش سطح سلامت است.
املاح و ویتامینهای موجود در یک عدد نارنج:
ویتامین آ ۱٫۲ مگاگرم
ویتامین ای ۰٫۰۶
ویتامین ب ١ ۰٫۰۲
نیاسین ۰٫۲۴
ویتامین ث ۲۱
سدیم ۰٫۶
پتاسیم ۱۱۴
کلسیم ۶
منیزیم ۶
فسفر ۴٫۸
آهن ۰٫۰۶
مس ۰٫۰۱
منگنز ۰٫۰۱
پیشگیری از سرطان
خلال نارنج و میوه آن به عنوان منبع عالی ویتامین C آنتیاکسیدان است؛ این خوراکی به آسانی به مبارزه با تشکیل رادیکالهای آزاد، که باعث تشکیل سلولهای سرطانی میشوند، کمک کند. آنتیاکسیدانها باعث تقویت سیستم ایمنی بدن میشود.
اگرچه مصرف کافی ویتامین C برای سلامتی، بسیار ضروری و مفید است، اما مقدار معینی که فرد برای پیشگیری روی سرطان به آن نیاز دارد، داشته باشد، بیشتر از آن چیزی است که به صورت روزانه و در حد متوسط مصرف میشود. پس انواع مواد غذایی دارای ویتامین C را در برنامه غذایی هفتگی خود جای دهید.
برای مثال، از نتایج یک مطالعه نتیجه گرفته شده: قدرت ویتامین C موجود در پرتقال برای مهار سلولهای سرطانی روده بزرگ بسیار موثر است.
فشار خون
حفظ مقدار کم سدیم برای کاهش فشار خون ضروری است. با این حال، افزایش مصرف پتاسیم به همان اندازه برای کاهش خطر فشار خون فرد مهم است، یک فنجان خلال نارنج یا پرتقال 15 درصد نیاز روزانه شما پتاسیم دارد و میزان سدیم آن بسیار کم است.
طبق اعلام دفتر مکمل های غذایی (ODS)، افزایش مصرف پتاسیم میتواند خطر فشار خون بالا و سکته مغزی را کاهش دهد.
بهبود عملکرد گوارش و هضم آسان غذا
مصرف آب نارنج یا خلال نارنج به عنوان چاشنی سالاد و چاشنی روی غذا مانند اضافه کردن آب نارنج طبیعی به ماهی میتواند به هضم بهتر غذا کمک کند. از دیگر فواید خلال نارنج دفع آسان، به دلیل داشتن میزان بالای فیبر است که عمل دفع را آسان میکند. فیبر عمل دفع را افزایش میدهد و با انتقال آسان مواد غذایی از معده به روده باعث تقویت سیستم گوارشی و دفع سموم از بدن میشود. مصرف فیبر باعث ترشح هورمون سیری و پیشگیری از چاقی میشود.
سلامت قلب
پرتقال منبع خوبی از فیبر و پتاسیم است که هر دو باعث سلامت قلب و کاهش مشکلات قلبی خواهند شد.
طبق یک بررسی در سال 2017 ، مصرف مقدار کافی فیبر می تواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی کشنده را تا حد بالایی کاهش دهد. فیبر توانایی بالایی در کاهش سطح کلسترول در خون دارد.
بهبود دیابت نوع 2
هر 100 گرم خلال نارنج 3/14 گرم فیبر دارد. که تقریبا 10٪ از نیاز روزانه فیبر در بزرگسالان است. مطالعات متعددی نشان دادهاند كه فیبر می تواند برخی از عوامل مؤثر در پیشرفت دیابت را بهبود بخشد. از این رو میتوان گفت خواص خلال نارنج برای درمان دیابت نیز بسیار موثر است.
به عنوان مثال، یک مطالعه سال 2019 نشان داد که مصرف 4 گرم یک مکمل فیبر غذایی در روز باعث کاهش قندخون نمیشود اما نحوه پاسخ نیاز بدن به انسولین را بهبود میبخشد. حساسیت کم به انسولین میتواند به دیابت نوع 2 کمک کند.
پیروی از رژیم غذایی که حاوی تعداد زیادی میوه و سبزیجات (ویتامین و فیبر) است، میتواند به کنترل قندخون کمک کرده و خطر ابتلا به دیابت نوع 2 و پیشرفت بیماری را کاهش دهد.
افزایش انرژی بدن
مطالعات نشان دادهاند مصرف آب میوه نارنج یا دیتاکس خلال نارنج انرژی شما جهت فعالیت بدنی روزانه را افزایش میدهد. دیتاکس خلال نارنج نه تنها انرژی مورد نیاز بدن برای فعالیت بدنی به ورزشکاران را خواهد داد؛ بلکه به دلیل داشتن میزان زیادی آب باعث بهبود روند کاهش وزن در آنها میشود.
خواص خلال نارنج برای اعصاب، دفع سنگ کلیه و مثانه، گلودرد و فشار خون بسیار مفید است.
خاصیت ضدعفونی کنندگی خلال نارنج
خلال نارنج عفونت بدن را از بین میبرد و ضدمیکروب است. امروزه بسیاری از افراد به مدت طولانی در معرض آلودگی هوا قرار میگیرند و ممکن است دچار مشکلات تنفسی شوند. نوشیدن دمنوش خلال نارنج موجب برطرف کردن آلودگی از دستگاه تنفسی شما میشود. این دمنوش سبب نرم کردن گلو و رفع خلط آن میشود. همچنین به دلیل میزان بالای ویتامین C سبب درمان سرفه هم میشود.
رفع استفراغ و حالت تهوع
استفراغ و حالت تهوع بر اثر عوامل متعددی از جمله آلودگی هوا، خوردن آب ناسالم، مسمومیت غذایی و… به وجود میآید. از فواید خلال نارنج رفع حالت تهوع ناشی از مسمویت غذایی است؛ برای اینکار 10 گرم پوست نارنج خشک شده را بکوبید و با آب خنک (نه سرد) بخورید، اینکار از استفراغ و تهوع جلوگیرى مىکند و انگلهاى معده و روده را از بین مىبرد. برای پاکسازی روده یا یبوست این معجون را با آب ولرم رو به گرم ترکیب کنید و به صورت ناشتا نوشجان کنید.
رفع سر درد
در طب سنتی برای رفع سر درد به استفاده از فواید خلال نارنج توصیه شده است. براي رفع سردرد پوست نارنج را در سركه خيس نموده صاف كنيد، از محلول به شقيقهها بماليد. این محلول برای سردردهای عصبی و میگرن بسیار موثر است.
کاربرد خلال نارنج
از خلال نارنج هم میتوان مانند پوست پرتقال مربا تهیه کنید و هم با خیساندن آن در سرکه، ترشی زمستانه درست کنید. مربا و ترشی پوست نارنج، تقویتکننده معده و دستگاه گوارش است. از خلال نارنج برای تهیه خلال نارنج پلو و شیرین پلو نیز استفاده میشود.
مضرات خلال نارنج
استفاده بیش از حد از خلال نارنج برای کبد مضر است.
خلال نارنج نباید به تنها و وقتی ناشتا هستید استفاده شود. به همین دلیل اگر میخواهید به صورت ناشتا از آن استفاده کنید، آب خلال نارنج را با عسل ترکیب کنید.
طرز تهیه خلال نارنج خانگی
طرز تهیه خلال نارنج خشک بسیار ساده است. میتوانید زمانی که پرتقال میخورید، پوست آن را به صورت خلالی خورد کنید و آن را به دو روش تهیه کنید:
خلالهای پرتقال را روی یک دستمال نخی بریزید و در مقابل نور خورشید قرار دهید. بعد از یک روز خلالهای پرتقال شما خشک خواهد شد. آنها را در بسته بندی در بسته و در جای خشک و خنک نگهداری کنید.
روش دوم به عنوان استفاده از ماکروویو است. پوست پرتقالهای تازه را در یک سینی یا بشقاب قرار دهید و روی حالت یخزدایی اجازه دهید تا 1 ربع بماند. سپس بعد از خنک شدن خلال نارنجها را بسته بندی کنید.
طرز تهیه شیرین پلو با خلال نارنج
نارنج پلو یک غذای خوشطعم است که اصالت آن به افغانها باز میگردد، این غذا شباهت زیادی به شیرین پلو دارد و طعم آن با ذائقه ایرانیان سازگار است. پیشنهاد من به شما امتحان کردن حداقل یکبار از این غذای خوشمزه و خوش طعم است.
مواد لازم برای تهیه خلال نارنج پلو
سینه مرغ نیم کیلوگرم یا گوشت بدون استخوان پخته شده گوسفند 800 گرم
پیاز متوسط 1 عدد
برنج 750 گرم
کره 100 گرم
خلال بادام 1 فنجان
خلال پسته 1 فنجان
خلال نارنج یا پوست پرتقال 3/4 فنجان
زعفران 1 قاشق چایخوری
شکر 1 فنجان
آب 2 فنجان
نمک و روغن به میزان لازم
ابتدا خلال پوست پرتقال و نارنج را دو بار در آب جوشانده تا مزه تلخ آن گرفته شود. پس از آن خلال نارنج را در سبد یا صافی ریخته تا آب آن گرفته شود.
دو پیمانه آب و شکر را مخلوط کرده و کمی بجوشانید سپس خلال پوست پرتقال و نارنج که قبلا تلخی آن را گرفتهاید به شربت حاصل اضافه نمایید و مدتی صبر کنید تا چند جوش بزند و طعم شیرین شربت به خلال ها نفوذ کند.
ظرف شربت و خلال پوست پرتقال را برداشته و بگذارید تا خنک شود، خلال بادام و خلال پسته را آب بکشید و داخل ظرف شربت و پوست پرتقال بریزید.
برنج را در آب به مدت دو ساعت خیس نمایید.
پیازها را خرد کرده و در ماهیتابه با روغن سرخ نمایید تا رنگ آن طلایی شود. تکههای مرغ را به پیاز داغ اضافه نموده و کمی دو طرف آن را سرخ می کنیم. نمک، فلفل و 50 گرم کره به همراه یک لیوان آب به مرغ اضافه کرده و میگذاریم تا زمانی که نصف لیوان آب باقی بماند مرغ بپزد و بعد از آن استخوان های مرغ را جدا نمایید. به جای مرغ میتوان از گوشت پخته شده بره استفاده نمود.
برنج خیس شده را طبخ کرده و سپس مانند پلوی ساده آبکش کرده، روغن در کف دیگ ریخته و تهدیگ را با چند کفگیر برنج بجوشانید. سپس روی آن تکههای مرغ را بچینید و با کفگیر سوراخدار خلالها را از شربت بگیرید و روی مرغها یا گوشت بپاشید.
باقیمانده برنج را روی مواد بریزید و 50 گرم کره را آب کرده به همراه آب مرغ باقیمانده و زعفران روی آن بدهید و بگذارید روی حرارت ملایم تا بپزد.
بعد از پخت شیرین پلو آن را در دیس کشیده و روی آن را با یک لایه برنج زعفرانی بپوشانید و با باقیمانده خلالها دیس شیرین پلو را تزئین نمایید. در صورت لزوم میتوانید کمی هم دارچین روی آن بپاشید و یا از زرشک هم برای تزئین استفاده نمایید.
سخن پایانی
میوههای خشک اگر بدون مواد افزودنی و در شرایط مناسب تهیه شوند بسیار مقوی هستند و میتوانید از آنها به عنوان یک میانوعده سالم استفاده کنید. در تهیه دسر یا پخت شیرینیها هم میتوانید از میوه خشک استفاده کنید.
از مزایایی که میوه خشک نسبت به میوهی تازه دارد در مدت زمان نگهداری آن است، میوه خشک را میتوان برای مدت زمان بیشتری بدون یخچال نگهداری کرد. با خرید خلال نارنج خشک میتوانید این خشکبار را در چهارفصل نگهداری کنید و از خواص و طعم دلپذیر آن بهرمند شوید.
فروشگاه آنلاین ریوک ارائه دهنده محصولات ارگانیک (انواع میوه خشک ، روغن گیاهی مانند: روغن آرگان ، روغن نارگیل ، روغن خراطین ، دمنوش ، ادویه ) در ایران و صادر کننده محصولات به کشورهای خاورمیانه و حوزه خلیج فارس است، هدف ریوک افزایش سطح کیفی محصولات غذایی موجود در بازار به اندازه استانداردهای بینالمللی است. افزایش ارزش غذایی مصرفی برابر با سلامت و تندرستی بیشتر و جامعه پرنشاطتر خواهد شد.